NÜFUS PİRAMİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ LİSE 10.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 2.SINIF

NÜFUS PİRAMİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ LİSE 10.SINIF COĞRAFYA DERSİ KİTABI LİSE 2.SINIF

Hazırlık Çalışmaları

1.Ülkelerin nüfus özelliklerini gösteren araçlar neler olabilir?
2.Her kıtadan nüfusu en az ve en fazla artan birer ülke seçerek nüfus piramitlerinin özelliklerini karşılaştırınız.

Herhangi bir yerin nüfus özelliklerini göstermede temel araçlardan biri de nüfusun yaş ve cinsiyet yapısını gösteren piramitlerdir. Ayrıca bir ülkenin veya bir bölgenin nüfus piramitlerine bakılarak o alandaki nüfus hareketleri, nüfus özellikleri, yaş grupları, cinsiyet durumu ve ekonomik alanın özellikleri hakkında bilgi sahibi olunabilir.
Ülkelerin nüfusları, nüfus özelliklerine ve piramidin şekline bağlı olarak; gelişen, durağan, gerileyen ve orta tip olmak üzere dörde ayrılmaktadır. Bu piramitler sayesinde zamana ve ülkelere göre nüfus hareketleri ve özelliklerinin değişimi gözlenebilmektedir.

Aşağıdaki nüfus piramitlerini inceleyerek farklı gelişmişlik düzeylerine sahip ülkelerin nüfus özelliklerini birlikte öğrenelim.

Düzgün bir üçgene benzeyen bu piramit, yüksek doğum ve ölüm oranlarına sahip ülkelere aittir. Sanayi Devrimi öncesi toplumların çoğu bu piramit örneğini yaşamıştır. İngiltere’nin 1881, Hindistan’ın ise 1961′deki piramitleri bu şekildedir. Günümüzde ise Bangladeş gibi yüksek doğum ve ölüm oranlarının yaşandığı ülkelerde görülmektedir. PİRAMİDİNİN TABANININ GENİŞLEMESİ DOĞUM ORANLARININ YÜKSEK , GENÇ NÜFUS ORANININ YÜKSEK VE BU ÜLKENİN GELİŞMEMİŞ VE SANAYİLEŞMEMİŞ BİR ÜLKE OLDUĞUNU GÖSTERİR. NÜFUSUN BÜYÜK BÖLÜMÜ KIRLARDA YAŞAMAKTA VE GEÇİMLERİNİ TARIM VE HAYVANCILIK FAALİYETLERİ İLE SAĞLAMAKTADIR.

Bu piramit, düzgün üçgen piramidine göre kenarları içe çökük bir özellik gösterir. 0-5 yaş grubundaki ölüm oranlarının azalmaya başladığı; ancak doğum oranlarının yüksek olduğu ülkelerin piramididir. Bu tür piramitler, İran ve Nijerya gibi gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir. PİRAMİDİNİN TABANININ GENİŞLEMESİ DOĞUM ORANLARININ YÜKSEK , GENÇ NÜFUS ORANININ YÜKSEK VE BU ÜLKENİN GELİŞMEMİŞ VE SANAYİLEŞMEMİŞ BİR ÜLKE OLDUĞUNU GÖSTERİR. NÜFUSUN BÜYÜK BÖLÜMÜ KIRLARDA YAŞAMAKTA VE GEÇİMLERİNİ TARIM VE HAYVANCILIK FAALİYETLERİ İLE SAĞLAMAKTADIR.

Bu piramit; arı kovanı şeklindedir. Düşük doğum ve ölüm oranlarının görüldüğü ülkelerin nüfus piramididir. Düşük doğum oranları nedeniyle piramidin tabanı dardır. İngiltere ve İsveç gibi kalkınmış ülkeler buna örnektir. PİRAMİDİNİN TABANININ DAR OLMASI DOĞUM ORANLARININ DÜŞÜK , YETİŞKİN VE YAŞLI NÜFUS ORANININ YÜKSEK VE BU ÜLKENİN GELİŞMİŞ VE SANAYİLEŞMİŞ BİR ÜLKE OLDUĞUNU GÖSTERİR.NÜFUS ARTIŞLARI DÜŞÜKTÜR. NÜFUSUN BÜYÜK BÖLÜMÜ KENTLERDE YAŞAMAKTA VE GEÇİMLERİNİ HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİNDEN SAĞLAMAKTADIR.

Çan şeklindeki bu piramit, uzun bir zaman sürecinde düşük doğum ve ölüm oranlarından sonra doğum oranlarının arttığını göstermektedir. ABD ve Kanada gibi ülkelere özgü bir piramittir. PİRAMİDİNİN TABANININ GENİŞLEMESİ DOĞUM ORANLARININ SON ZAMANLARDA ARTTIĞINI GÖSTERİR. YETİŞKİN VE YAŞLI NÜFUS ORANININ YÜKSEKTİR VE BU DURUM BU ÜLKENİN GELİŞMİŞ VE SANAYİLEŞMİŞ BİR ÜLKE OLDUĞUNU GÖSTERİR.NÜFUS ARTIŞLARI DÜŞÜKTÜR. NÜFUSUN BÜYÜK BÖLÜMÜ KENTLERDE YAŞAMAKTA VE GEÇİMLERİNİ HİZMET VE SANAYİ SEKTÖRLERİNDEN SAĞLAMAKTADIR.

Asimetrik şekilli bu piramit, doğum oranında hızlı bir düşüş görüldüğü, ölüm oranının da düşük olduğu piramit tipidir. Japonya gibi büyük nüfus problemi yaşadıktan sonra hızla gelişen ülkelere özgü bir piramittir.

Yukarıda açıklanan nüfus piramitlerine sahip ülkelerin nüfus yapılarında herhangi bir değişiklik olması hâlinde piramitlerin tipi de değişecektir. Örneğin; ekonomi, eğitim ve sağlık koşullarında iyileşmenin olduğu ülkelerde nüfus piramidi, gelişmemiş ülke piramidinden gelişmekte olan ülke piramidine geçiş yapabilir.

Nüfus, bir ülkenin kalkınmasında en önemli etmenlerden biridir. Ancak ülkelerin kalkınmasında nüfus miktarından çok nüfusun eğitim durumu, iş kollarına göre dağılımı, şehir ve kır nüfus oranları, yaş grupları ve üretici nüfus oranı gibi özellikler daha önemlidir. Ülkeler, planlı kalkınmalarını gerçekleştirebilmek ve kaynaklarını doğru kullanabilmek için bu tür nüfus bilgilerine ihtiyaç duyarlar.

COĞRAFYA 10 DERS KİTABI
COĞRAFYA 10 DERS NOTLARI
COĞRAFYA 10.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI
COĞRAFYA 10.SINIF DERSİ ÖLÇME DEĞERLENDİRME VE TEST SORULARININ CEVAPLARI
COĞRAFYA 10.SINIF ÖDEVİ
COĞRAFYA LİSE 2.SINIF DERSİ ÖLÇME DEĞERLENDİRME VE TEST SORULARININ CEVAPLARI
COĞRAFYA LİSE 2.SINIF DERSİ ETKİNLİKLERİNİN CEVAPLARI